Tri ân cố giáo sư Đào Văn Tập: người đặt viên gạch đầu tiên xây dựng nền móng cho nền khoa học kinh tế ở Việt Nam

Nhân dịp hướng tới Lễ kỷ niệm 70 năm thành lập Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam (02/12/1953-02/12/2023), lãnh đạo Viện Hàn lâm đã có buổi ghé thăm tư gia, tri ân thành kính gửi tới cố GS. Đào Văn Tập - một trong những người thuộc thế hệ lãnh đạo thứ ba của Ủy ban Khoa học xã hội và Nhân văn nay là Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam - tên giao dịch quốc tế là Vietnam Academy of Social Sciences (VASS) - có tiền thân từ Ban nghiên cứu Lịch sử - Địa lý - Văn học (gọi tắt là Ban nghiên cứu Sử - Địa - Văn) được thành lập ngày 02 tháng 12 năm 1953, trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.

 

Cố giáo sư Đào Văn Tập sinh ngày 28.10.1927 tại thôn Tường Thụy, xã Trác Văn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Ông là một trong số không nhiều nhà kinh tế học được Hội đồng Chính phủ phong học hàm Giáo sư đợt đầu tiên năm 1980.

 

GS. Đào Văn Tập được biết đến là một nhà khoa học hăng say và tận tụy với công việc, gương mẫu trong lao động sáng tạo, trung thực và nghiêm túc trong khoa học. Tháng 8.1958, sau khi tốt nghiệp Đại học Kinh tế ở Trung Quốc, ông về làm việc tại Văn phòng Chính phủ. Tháng 5.1959, ông chuyển về Viện Kinh tế học. Năm 1960, ông làm Trưởng ban Kinh tế thế giới, thuộc Viện Kinh tế học. GS. Đào Văn Tập đã đặt nền móng cho ngành nghiên cứu kinh tế thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế ở Việt Nam và là người sáng lập ra Viện Kinh tế Thế giới sau này (1983). Năm 1969, ông được cử làm Phó Viện trưởng Viện Kinh tế học, năm 1976 là quyền Viện trưởng. Từ năm 1977 cố giáo sư được bổ nhiệm giữ chức vụ Phó chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học Xã hội Việt Nam kiêm Viện trưởng Viện Kinh tế học. Từ năm 1982 đến 1985, ông là Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học Xã hội Việt Nam.

 

GS. Đào Văn Tập đã góp phần to lớn vào việc đào tạo nên một đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học thành thạo về phương pháp nghiên cứu, vững vàng về chuyên môn, tâm huyết với nghề nghiệp. Nhiều cán bộ được ông dìu dắt, bồi dưỡng đã trở thành những người lãnh đạo các cơ sở nghiên cứu và chỉ đạo kinh tế ở trong và ngoài phạm vi Uỷ ban Khoa học Xã hội Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam). Nhiều công trình nghiên cứu khoa học do ông hướng dẫn thực hiện hoặc chủ biên đã có tiếng vang trong giới nghiên cứu lý luận. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo kế cận mấy thế hệ của hai viện Kinh tế học (nay là Viện Kinh tế Việt Nam) và Kinh tế thế giới (nay là Viện Kinh tế và Chính trị thế giới), phần lớn đều là những học trò của ông.

 

Suốt 30 năm công tác tại Uỷ ban Khoa học Xã hội Việt Nam, với tư cách là một trong những người đặt viên gạch đầu tiên xây dựng nền móng cho nền khoa học kinh tế ở Việt Nam, là một người lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Xã hội của nước ta, GS. Đào Văn Tập đã có nhiều cống hiến quý báu. Trong thời gian gần 10 năm (1977 - 1985), với cương vị là Phó chủ nhiệm rồi Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học Xã hội, GS. Đào Văn Tập đã chèo lái con thuyền Uỷ ban không ngừng tiến lên. Đội ngũ các nhà khoa học xã hội của Uỷ ban Khoa học Xã hội Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) đã được tăng cường cả về số lượng và chất lượng, thu hút và có mối quan hệ rộng rãi với giới khoa học xã hội của nước nhà và đóng góp tích cực vào sinh hoạt của khoa học xã hội thế giới. GS. Đào Văn Tập liên tục được tín nhiệm bầu làm đại biểu Quốc hội các khoá V, VI và VII. Quốc hội đã cử ông giữ trách nhiệm Uỷ viên dự khuyết, rồi Uỷ viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Thư ký rồi Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế, Kế hoạch, Ngân sách Quốc hội. Nhiều cán bộ của Uỷ ban Kinh tế, Ngân sách Quốc hội còn nhớ những kỷ niệm cùng ông hăng say, miệt mài ngày đêm chỉnh sửa, góp ý và thẩm định các dự án luật mà Chính phủ trình Quốc hội. Tác phong làm việc tận tụy, nghiêm túc và đầy tinh thần trách nhiệm của ông tại Quốc hội là sự thể hiện tiêu biểu phong cách làm việc của một đại biểu Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam.

 

Đã rất nhiều năm qua đi, những kí ức về cố giáo sư Đào Văn Tập như vẫn còn nguyên vẹn trong ký ức rất nhiều các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam

 

Trong không gian tư gia của cố giáo sư Đào Văn Tập trên đường Đỗ Đức Dục, Quận Nam Từ Liêm Hà Nội, đoàn đại biểu do PGS.TS. Tạ Minh Tuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam làm trưởng đoàn đã có buổi tri ân gửi tới cố giáo sư Đào Văn Tập và gửi lời mời tới gia đình đến dự buổi lễ kỷ niệm 70 thành lập Viện Hàn lâm được tổ chức vào đúng ngày thành lập 02/12/1953-02/12/2023.