Phương thức “phản điển mẫu” của hình tượng người anh hùng Nguyễn Huệ trong văn xuôi Việt Nam sau 1986

Tóm tắt

Từ sau năm 1986, văn học Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới, tạo điều kiện thuận lợi
để các nhà văn khai thác sâu sắc và đa dạng hơn đề tài lịch sử. Một trong những xu hướng nổi bật là
quá trình sáng tạo các “phản điển mẫu” - tức tái hiện những nhân vật lịch sử quen thuộc bằng lối tiếp cận mới, mang tính chất phê phán hoặc “giải cấu trúc”. Hình tượng Nguyễn Huệ là một trong những trường hợp tiêu biểu được nhiều tác giả khai thác theo hướng này. Không còn bị đóng khung trong những mô típ truyền thống về anh hùng dân tộc, Nguyễn Huệ trong văn xuôi về đề tài lịch sử Việt Nam sau 1986 được xây dựng như một hình tượng sinh động, có chiều sâu nội tâm, mang tính cá nhân hóa cao. Trong nghiên cứu này, chúng tôi tập trung khảo sát quá trình “cải biến” hình ảnh Nguyễn Huệ từ điển mẫu sang phản điển mẫu, từ đó góp phần đánh giá vai trò sáng tạo của nhà văn trong việc làm mới lịch sử văn học và nhận thức xã hội.