Bắc Sơn Culture: New Research Findings
Từ khoá:
New research findings, Bắc Sơn culture, Hòa Bình cultureTóm tắt
The research and analysis of the Bacsonian (the Bắc Sơn culture) sites and artefacts in the northeast mountainous regions, as well as other different sub-regions, show that there are particular features relating to specific locations and periods, in addition to the general and key characteristics of the Bắc Sơn culture. The Bắc Sơn culture is determined to date back to a period from 12,000 to 5,000 BP. A majority of the Bacsonian sites belong to the Early Neolithic, while the rest belong to the Middle Neolithic. The Bắc Sơn culture was created independently and has different origins to the Hòa Bình culture. Owners of the Bắc Sơn culture resided in and exploited the northeast mountainous region before the Hoabinhian people moved there. However, this is just a hypothesis that should be proved by more evidence, especially results of absolute dating.
Phân loại ngành
Archaeology
Tải File
Xuất bản
2022-07-19
Tham khảo
1. Hoàng Xuân Chinh (1978), “Quan hệ giữa văn hóa Bắc Sơn và văn hóa Hòa Bình”, Tạp chí Khảo cổ học, số 3. [Hoàng Xuân Chinh (1978), “Relationship between Bắc Sơn and Hòa Bình Culture”, Archaeology, No. 3].
2. Hoàng Xuân Chinh (chủ biên) (1989), Văn hóa Hòa Bình ở Việt Nam, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Hoàng Xuân Chinh (ed.) (1989), Hòa Bình Culture in Vietnam, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
3. Trình Năng Chung (1991),” Kỹ nghệ Ngườm và văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 2. [Trình Năng Chung (1991), “Ngườm Technique and Bắc Sơn Culture”, Journal of Archaeology, No. 2].
4. Trình Năng Chung (2018), “Góp bàn về khung niên đại văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Trình Năng Chung (2018), “Discussion on Bacsonian Date”, Journal of Archaeology, No. 5].
5. Trình Năng Chung (2019), “Văn hóa Hòa Bình ở miền núi Đông Bắc Việt Nam”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Trình Năng Chung (2019), “Hoabinhian in Northeast Mountainous Region of Vietnam”, Journal of Archaeology, No. 5].
6. Trình Năng Chung (chủ biên) (2020), Văn hóa Hòa Bình và văn hóa Bắc Sơn ở miền núi Đông Bắc Việt Nam (qua các tài liệu khảo cổ học được phát hiện từ năm 2000-2015), Nxb Khoa học xã hội. Hà Nội. [Trình Năng Chung (ed.) (2020), Hoabinhian and Bacsonian in Northeast Mountainous Region of Vietnam (from Archaeological Materials Discovered from 2000 to 2015), Social Sciences Publishing House, Hanoi].
7. Trình Năng Chung & Nguyễn Trường Đông (2016), “Hang Nà Mò (Bắc Kạn) và vấn đề niên đại văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 6. [Trình Năng Chung & Nguyễn Trường Đông (2016), “Nà Mò Cave (Bắc Kạn Province) and Bacsonian Date”, Journal of Archaeology, No. 6].
8. Nguyễn Lân Cường (1985), “Di cốt người ở hang Dơi (Lạng Sơn)”, Những phát hiện mới về Khảo cổ học năm 1985, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Nguyễn Lân Cường (1985), “Human Remains in Dơi Cave (Lạng Sơn Province)”, New Archaeological Findings of 1985, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
9. Nguyễn Địch Dỹ & Đinh Văn Thuận (1981), “Kết quả phân tích bào tử phấn hoa”, Thần Sa, những di tích của con người thời đại đồ Đá, Bắc Thái. [Nguyễn Địch Dỹ & Đinh Văn Thuận (1981), “Results of Analysis of Palynomorphs”, Than Sa, Human Relics from the Stone Age, Bắc Thái].
10. Trần Đạt & Đinh Văn Thuận (1985), “Kết quả phân tích bào tử phấn hoa hang Dơi (Lạng Sơn)”, Những phát hiện mới khảo cổ học năm 1985, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Trần Đạt & Đinh Văn Thuận (1985), “Results of the Analysis of Palynomorphs in Dơi Cave (Lạng Sơn Province)”, New Archaeological Findings of 1985, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
11. Nguyễn Gia Đối & Bùi Vinh (1988), “Hang Dơi, suy nghĩ thêm về văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1-2. [Nguyễn Gia Đối & Bùi Vinh (1988), “Dơi Cave: Further Thinking about Bắc Sơn Culture”, Journal of Archaeology, No. 1- 2].
12. Nguyễn Trường Đông & Bùi Huy Toàn (2015), Báo cáo tổng hợp kết quả khai quật di chỉ khảo cổ học Hang Ốc (xóm Phố, xã Bình Long, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên), Tư liệu Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Nguyễn Trường Đông & Bùi Huy Toàn (2015), Final Report of the Excavation in Archaeological Site in Ốc Cave (Phố Village, Bình Long Commune, Võ Nhai District, Thái Nguyên Province), Document of Institute of Archaeology, Hanoi].
13. Nguyễn Trường Đông & Trình Năng Chung (2017), “Ngườm Vài, di chỉ văn hóa Bắc Sơn ở Cao Bằng”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Nguyễn Trường Đông & Trình Năng Chung (2017), “Ngườm Vài: Bacsonian Site in Cao Bằng Province”, Journal of Archaeology, No. 5].
14. Nguyễn Trường Đông (2018), Sự tương đồng và khác biệt giữa ba di chỉ văn hóa Bắc Sơn ở Cao Bằng, Hà Giang và Thái Nguyên, Chuyên đề viết cho đề tài cấp Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam:
Nghiên cứu các di tích văn hóa Hòa Bình và văn hóa Bắc Sơn qua các tài liệu khảo cổ học được phát hiện từ năm 2000-2015 ở miền núi Đông Bắc Việt Nam do PGS.TS Trình Năng Chung làm chủ nhiệm, Hà Nội. [Nguyễn Trường Đông (2018), Similarities and Differences between Three Bacsonian Sites in Cao Bằng, Hà Giang, and Thái Nguyên Provinces, Special Paper in the Research Project of Vietnam Academy of Social Sciences Research on Hoabinhian and Bacsonian Sites in Archaeological Materials Discovered from 2000 to 2015 in Northeast Mountainous Region of Vietnam headed by Assoc.Prof., PhD. Trình Năng Chung, Hanoi].
15. Nguyễn Trường Đông, Lưu Văn Phú, Âu Văn Hợp (2018), “Khai quật di tích hang Pắc Tà (Hà Giang)”,
Những phát hiện khảo cổ học năm 2017, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Nguyễn Trường Đông, Lưu Văn Phú, Âu Văn Hợp (2018), “Excavation of Site in Pắc Tà Cave (Hà Giang Province)”, New Archaeological Findings of 2017, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
16. Nguyễn Thị Mai Hương (2018), “Môi trường miền Bắc Việc Nam cuối Pleistocene - đầu Holocene qua những nghiên cứu phấn hoa gần đây”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Nguyễn Thị Mai Hương (2018), “Environment in North Vietnam in Late Pleistocene and Early Holocene based on Recent Studies of Palynomorphs”, Journal of Archaeology, No. 5].
17. Nguyễn Ngọc Mên (1982), “Các mực hang động ở vùng núi đá vôi Bắc Sơn”, Những phát hiện mới về Khảo cổ học năm 1982, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Nguyễn Ngọc Mên (1982), “Altitudes of Caves in Bắc Sơn Limestone Mountains”, New Archaeological Findings of 1982, Institute of Archaeology, Hanoi].
18. Hà Hữu Nga (2001), Văn hóa Bắc Sơn, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Hà Hữu Nga (2001), Bắc Sơn Culture, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
19. Ngô Thế Phong (1984), “Dấu vết văn hóa Hòa Bình ở Đông Nam Á”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1-2. [Ngô Thế Phong (1984), “Hoabinhian Traces in Southeast Asia”, Journal of Archaeology, No. 1-2].
20. Nguyễn Khắc Sử (2004), “Khảo cổ học thời đại đá Việt Nam, một trăm năm - nửa triệu năm”, Một thế kỷ Khảo cổ học Việt Nam, t. 1, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Nguyễn Khắc Sử (2004), “Arcaheology of Stone Age in Vietnam: A Hundred Years - A Half Million Years”, A Century of Vietnam Archaeology, Vol. 1, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
21. Chử Văn Tần (1984), “Niên đại và các bước phát triển của văn hóa Hòa Bình”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1-2. [Chử Văn Tần (1984), “Hoabinhian Date and Development Stages”, Journal of Archaeology, No. 1-2].
22. Hà Văn Tấn (1969), “Văn hóa Bắc Sơn với một truyền thống, một bình tuyến”, Những hiện vật tàng trữ tại Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam về văn hóa Bắc Sơn, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, Hà Nội. [Hà Văn Tấn (1969), “Bắc Sơn Culture with a Tradition and a Region”, Bacsonian Artefacts Preserved in Vietnam National Museum of History, Vietnam National Museum of History, Hanoi].
23. Hà Văn Tấn (chủ biên) (1998), Khảo cổ học Việt Nam, t. 1, “Thời đại Đá”, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Hà Văn Tấn (ed.) (1998), Vietnam Archaeology, Vol. 1, “Stone Age”, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
24. Hà Văn Tấn & Trần Quốc Vượng (1961), Sơ yếu khảo cổ học nguyên thủy Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội. [Hà Văn Tấn & Trần Quốc Vượng (1961), Archaeological Outline of Primitive Vietnam, Vietnam Education Publishing House, Hanoi].
25. Nguyễn Đức Thắng (2017), Các di tích thời đại đá ở Thái Nguyên, Nxb Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên.
[Nguyễn Đức Thắng (2017), Archaeological Sites from Stone Age in Thái Nguyên Province, Thái Nguyên University Publishing House, Thái Nguyên].
26. Lê Văn Thuế & Vũ Thế Long (1985), “Di cốt động vật ở hang Dơi (Lạng Sơn)”, Những phát hiện mới Khảo cổ học năm 1985, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Lê Văn Thuế & Vũ Thế Long (1985), “Animal Remains in Dơi Cave (Lạng Sơn Province)”, New Archaeological Findings of 1985, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
27. Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Trường Đông, Âu Văn Hợp (2017), “Những di cốt động vật ở hang Pắc Tà, Hà Giang”, Những phát hiện mới Khảo cổ học năm 2016, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Trường Đông, Âu Văn Hợp (2017), “Animal Remains in Pắc Tà Cave, Hà Giang Province”,
New Archaeological Findings of 2016, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
28. Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (1969), Những hiện vật tàng trữ tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam về văn hoá Bắc Sơn, Hà Nội. [Vietnam National Museum of History (1969), Bacsonian Artefacts Preserved in Vietnam National Museum of History, Hanoi].
29. Nguyen Viet (2008), “Hoabinhian Macrobotanical Remains from Archaeological Sites in Vietnam:
Indicators of Climate Changes from the Late Pleistocene to the Early Holocene”, Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, No. 28, pp.80-83.
30. Mansuy, H. (1925), “Station préhistiriques de Keo Phay (suit) de Khac Kiem (suit) de Lai Ta (suit) et Bang Mac dans le massif calcaire de Bac Son (Tonkin)”, Mémoires du Service Géologique de L’Indochine, Vol. 12, fase.2, Hanoi.
31. Mansuy, H. et Colani, M. (1925), “Néolithique inférier (Bacsonnien) et néolithique supérieur dans le Haut-Tonkin (derniéres recherches) avec la description des crânes du gisement de Lang Cuom”, Mémoires du Service Géologique de L’Indochine, Vol. 12, fase.3, Hanoi.
2. Hoàng Xuân Chinh (chủ biên) (1989), Văn hóa Hòa Bình ở Việt Nam, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Hoàng Xuân Chinh (ed.) (1989), Hòa Bình Culture in Vietnam, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
3. Trình Năng Chung (1991),” Kỹ nghệ Ngườm và văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 2. [Trình Năng Chung (1991), “Ngườm Technique and Bắc Sơn Culture”, Journal of Archaeology, No. 2].
4. Trình Năng Chung (2018), “Góp bàn về khung niên đại văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Trình Năng Chung (2018), “Discussion on Bacsonian Date”, Journal of Archaeology, No. 5].
5. Trình Năng Chung (2019), “Văn hóa Hòa Bình ở miền núi Đông Bắc Việt Nam”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Trình Năng Chung (2019), “Hoabinhian in Northeast Mountainous Region of Vietnam”, Journal of Archaeology, No. 5].
6. Trình Năng Chung (chủ biên) (2020), Văn hóa Hòa Bình và văn hóa Bắc Sơn ở miền núi Đông Bắc Việt Nam (qua các tài liệu khảo cổ học được phát hiện từ năm 2000-2015), Nxb Khoa học xã hội. Hà Nội. [Trình Năng Chung (ed.) (2020), Hoabinhian and Bacsonian in Northeast Mountainous Region of Vietnam (from Archaeological Materials Discovered from 2000 to 2015), Social Sciences Publishing House, Hanoi].
7. Trình Năng Chung & Nguyễn Trường Đông (2016), “Hang Nà Mò (Bắc Kạn) và vấn đề niên đại văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 6. [Trình Năng Chung & Nguyễn Trường Đông (2016), “Nà Mò Cave (Bắc Kạn Province) and Bacsonian Date”, Journal of Archaeology, No. 6].
8. Nguyễn Lân Cường (1985), “Di cốt người ở hang Dơi (Lạng Sơn)”, Những phát hiện mới về Khảo cổ học năm 1985, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Nguyễn Lân Cường (1985), “Human Remains in Dơi Cave (Lạng Sơn Province)”, New Archaeological Findings of 1985, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
9. Nguyễn Địch Dỹ & Đinh Văn Thuận (1981), “Kết quả phân tích bào tử phấn hoa”, Thần Sa, những di tích của con người thời đại đồ Đá, Bắc Thái. [Nguyễn Địch Dỹ & Đinh Văn Thuận (1981), “Results of Analysis of Palynomorphs”, Than Sa, Human Relics from the Stone Age, Bắc Thái].
10. Trần Đạt & Đinh Văn Thuận (1985), “Kết quả phân tích bào tử phấn hoa hang Dơi (Lạng Sơn)”, Những phát hiện mới khảo cổ học năm 1985, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Trần Đạt & Đinh Văn Thuận (1985), “Results of the Analysis of Palynomorphs in Dơi Cave (Lạng Sơn Province)”, New Archaeological Findings of 1985, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
11. Nguyễn Gia Đối & Bùi Vinh (1988), “Hang Dơi, suy nghĩ thêm về văn hóa Bắc Sơn”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1-2. [Nguyễn Gia Đối & Bùi Vinh (1988), “Dơi Cave: Further Thinking about Bắc Sơn Culture”, Journal of Archaeology, No. 1- 2].
12. Nguyễn Trường Đông & Bùi Huy Toàn (2015), Báo cáo tổng hợp kết quả khai quật di chỉ khảo cổ học Hang Ốc (xóm Phố, xã Bình Long, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên), Tư liệu Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Nguyễn Trường Đông & Bùi Huy Toàn (2015), Final Report of the Excavation in Archaeological Site in Ốc Cave (Phố Village, Bình Long Commune, Võ Nhai District, Thái Nguyên Province), Document of Institute of Archaeology, Hanoi].
13. Nguyễn Trường Đông & Trình Năng Chung (2017), “Ngườm Vài, di chỉ văn hóa Bắc Sơn ở Cao Bằng”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Nguyễn Trường Đông & Trình Năng Chung (2017), “Ngườm Vài: Bacsonian Site in Cao Bằng Province”, Journal of Archaeology, No. 5].
14. Nguyễn Trường Đông (2018), Sự tương đồng và khác biệt giữa ba di chỉ văn hóa Bắc Sơn ở Cao Bằng, Hà Giang và Thái Nguyên, Chuyên đề viết cho đề tài cấp Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam:
Nghiên cứu các di tích văn hóa Hòa Bình và văn hóa Bắc Sơn qua các tài liệu khảo cổ học được phát hiện từ năm 2000-2015 ở miền núi Đông Bắc Việt Nam do PGS.TS Trình Năng Chung làm chủ nhiệm, Hà Nội. [Nguyễn Trường Đông (2018), Similarities and Differences between Three Bacsonian Sites in Cao Bằng, Hà Giang, and Thái Nguyên Provinces, Special Paper in the Research Project of Vietnam Academy of Social Sciences Research on Hoabinhian and Bacsonian Sites in Archaeological Materials Discovered from 2000 to 2015 in Northeast Mountainous Region of Vietnam headed by Assoc.Prof., PhD. Trình Năng Chung, Hanoi].
15. Nguyễn Trường Đông, Lưu Văn Phú, Âu Văn Hợp (2018), “Khai quật di tích hang Pắc Tà (Hà Giang)”,
Những phát hiện khảo cổ học năm 2017, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Nguyễn Trường Đông, Lưu Văn Phú, Âu Văn Hợp (2018), “Excavation of Site in Pắc Tà Cave (Hà Giang Province)”, New Archaeological Findings of 2017, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
16. Nguyễn Thị Mai Hương (2018), “Môi trường miền Bắc Việc Nam cuối Pleistocene - đầu Holocene qua những nghiên cứu phấn hoa gần đây”, Tạp chí Khảo cổ học, số 5. [Nguyễn Thị Mai Hương (2018), “Environment in North Vietnam in Late Pleistocene and Early Holocene based on Recent Studies of Palynomorphs”, Journal of Archaeology, No. 5].
17. Nguyễn Ngọc Mên (1982), “Các mực hang động ở vùng núi đá vôi Bắc Sơn”, Những phát hiện mới về Khảo cổ học năm 1982, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Nguyễn Ngọc Mên (1982), “Altitudes of Caves in Bắc Sơn Limestone Mountains”, New Archaeological Findings of 1982, Institute of Archaeology, Hanoi].
18. Hà Hữu Nga (2001), Văn hóa Bắc Sơn, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Hà Hữu Nga (2001), Bắc Sơn Culture, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
19. Ngô Thế Phong (1984), “Dấu vết văn hóa Hòa Bình ở Đông Nam Á”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1-2. [Ngô Thế Phong (1984), “Hoabinhian Traces in Southeast Asia”, Journal of Archaeology, No. 1-2].
20. Nguyễn Khắc Sử (2004), “Khảo cổ học thời đại đá Việt Nam, một trăm năm - nửa triệu năm”, Một thế kỷ Khảo cổ học Việt Nam, t. 1, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Nguyễn Khắc Sử (2004), “Arcaheology of Stone Age in Vietnam: A Hundred Years - A Half Million Years”, A Century of Vietnam Archaeology, Vol. 1, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
21. Chử Văn Tần (1984), “Niên đại và các bước phát triển của văn hóa Hòa Bình”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1-2. [Chử Văn Tần (1984), “Hoabinhian Date and Development Stages”, Journal of Archaeology, No. 1-2].
22. Hà Văn Tấn (1969), “Văn hóa Bắc Sơn với một truyền thống, một bình tuyến”, Những hiện vật tàng trữ tại Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam về văn hóa Bắc Sơn, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, Hà Nội. [Hà Văn Tấn (1969), “Bắc Sơn Culture with a Tradition and a Region”, Bacsonian Artefacts Preserved in Vietnam National Museum of History, Vietnam National Museum of History, Hanoi].
23. Hà Văn Tấn (chủ biên) (1998), Khảo cổ học Việt Nam, t. 1, “Thời đại Đá”, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Hà Văn Tấn (ed.) (1998), Vietnam Archaeology, Vol. 1, “Stone Age”, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
24. Hà Văn Tấn & Trần Quốc Vượng (1961), Sơ yếu khảo cổ học nguyên thủy Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội. [Hà Văn Tấn & Trần Quốc Vượng (1961), Archaeological Outline of Primitive Vietnam, Vietnam Education Publishing House, Hanoi].
25. Nguyễn Đức Thắng (2017), Các di tích thời đại đá ở Thái Nguyên, Nxb Đại học Thái Nguyên, Thái Nguyên.
[Nguyễn Đức Thắng (2017), Archaeological Sites from Stone Age in Thái Nguyên Province, Thái Nguyên University Publishing House, Thái Nguyên].
26. Lê Văn Thuế & Vũ Thế Long (1985), “Di cốt động vật ở hang Dơi (Lạng Sơn)”, Những phát hiện mới Khảo cổ học năm 1985, Viện Khảo cổ học, Hà Nội. [Lê Văn Thuế & Vũ Thế Long (1985), “Animal Remains in Dơi Cave (Lạng Sơn Province)”, New Archaeological Findings of 1985, Institute of Archaeolgy, Hanoi].
27. Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Trường Đông, Âu Văn Hợp (2017), “Những di cốt động vật ở hang Pắc Tà, Hà Giang”, Những phát hiện mới Khảo cổ học năm 2016, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. [Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Trường Đông, Âu Văn Hợp (2017), “Animal Remains in Pắc Tà Cave, Hà Giang Province”,
New Archaeological Findings of 2016, Social Sciences Publishing House, Hanoi].
28. Viện Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (1969), Những hiện vật tàng trữ tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam về văn hoá Bắc Sơn, Hà Nội. [Vietnam National Museum of History (1969), Bacsonian Artefacts Preserved in Vietnam National Museum of History, Hanoi].
29. Nguyen Viet (2008), “Hoabinhian Macrobotanical Remains from Archaeological Sites in Vietnam:
Indicators of Climate Changes from the Late Pleistocene to the Early Holocene”, Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, No. 28, pp.80-83.
30. Mansuy, H. (1925), “Station préhistiriques de Keo Phay (suit) de Khac Kiem (suit) de Lai Ta (suit) et Bang Mac dans le massif calcaire de Bac Son (Tonkin)”, Mémoires du Service Géologique de L’Indochine, Vol. 12, fase.2, Hanoi.
31. Mansuy, H. et Colani, M. (1925), “Néolithique inférier (Bacsonnien) et néolithique supérieur dans le Haut-Tonkin (derniéres recherches) avec la description des crânes du gisement de Lang Cuom”, Mémoires du Service Géologique de L’Indochine, Vol. 12, fase.3, Hanoi.
