Phát biểu của Tiến sĩ Phan Chí Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tại lễ kỷ niệm 40 năm thành lập Tạp chí Khoa học Xã Hội Việt Nam

 

Hôm nay, tôi rất vui mừng tới dự Lễ Kỷ niệm 40 năm thành lập Tạp chí khoa học xã hội Việt Nam – một sự kiện quan trọng không chỉ của Tạp chí mà còn của cả Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam và càng vui mừng hơn khi được chứng kiến không khí vui tươi, phấn khởi, nghĩa tình của các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động, các cộng tác viên của Tạp chí. Tôi đánh giá cao sáng kiến của Tạp chí kết hợp tổ chức Lễ kỷ niệm với Hội thảo khoa học để chia sẻ kinh nghiệm, bàn về các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam và lan tỏa kinh nghiệm cho các tạp chí khoa học chuyên ngành của các Viện nghiên cứu khác của Viện Hàn lâm KHXHVN. Đây là cách thức tổ chức kỷ niệm Ngày thành lập một cách thiết thực nhất. Thay mặt Đảng ủy, Lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, tôi nhiệt liệt chúc mừng Tạp chí KHXH Việt Nam tròn 40 tuổi; chúc các quý vị đại biểu, khách quý, các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động của Tạp chí KHXH Việt Nam sức khỏe, hạnh phúc và thành công! Chúc Lễ kỷ niệm và Hội thảo khoa học của Tạp chí thu được nhiều kết quả tốt đẹp!

Được thành lập từ năm 1983, qua một số lần điều chỉnh tên gọi và các ấn phẩm, với sự nỗ lực phấn đấu không biết mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động, sự tham gia tích cực, trách nhiệm của các cộng tác viên trong 40 năm qua, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật trên một số điểm sau:

Thứ nhất, chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Tạp chí được kiện toàn phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong từng thời kỳ; đội ngũ cán bộ, cộng tác viên được quan tâm xây dựng, phát triển, nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ báo chí, đến nay đã trưởng thành, lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, đủ sức đảm đương các nhiệm vụ được giao;

Thứ hai, hoạt động của Tạp chí luôn bám sát các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước trên mặt trận tư tưởng văn hóa, đảm bảo theo đúng tôn chỉ, mục đích hoạt động. Công tác xuất bản - phát hành có nhiều đổi mới và đạt nhiều kết quả tích cực. Tạp chí liên tục tăng trang, tăng kì, từ ngày đầu hoạt động Tạp chí xuất bản 6 tháng/kỳ, đến nay ra mắt đều đặn 1 tháng/kỳ tiếng Việt, 2 tháng/kỳ tiếng Anh. Bên cạnh các số định kỳ, Tạp chí còn xuất bản nhiều số chuyên đề, các số hợp tác chuyên san. Phạm vi phát hành không ngừng mở rộng, cả trong nước và nước ngoài. Chất lượng các bài viết ngày càng được nâng cao, ngoài các bài nghiên cứu mang tính hàn lâm, Tạp chí ngày càng có nhiều bài nghiên cứu những vấn đề thực tiễn chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước; đưa kết quả nghiên cứu khoa học vào phục vụ đời sống xã hội.

Thứ ba, Tạp chí có nhiều cải tiến về hình thức, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin. Từ năm 2004, nội dung Tạp chí đã được số hóa trên hệ thống tạp chí trực tuyến của Việt Nam. Từ năm 2022, Tạp chí đã gắn Mã số định danh quốc tế (DOI) cho mỗi bài viết được công bố.

Thứ tư, Tạp chí luôn chú trọng gắn kết công tác báo chí với hoạt động nghiên cứu khoa học và giảng dạy. Các cán bộ của Tạp chí đã nghiên cứu, xuất bản hàng trăm công trình khoa học, một số công trình đã được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng cấp Nhà nước. Nhiều cán bộ của Tạp chí tích cực tham gia công tác giảng dạy, hướng dẫn sau đại học tại các trường, cơ sở đào tạo uy tín.

Có thể nói, trong 40 năm xây dựng và phát triển, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam đã thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, từng bước trở thành diễn đàn khoa học uy tín của các học giả; kênh truyền bá tin cậy kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, thiết thực phục vụ công tác nghiên cứu, cung cấp luận cứ khoa học, thực tiễn trong hoạch định các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, có nhiều đóng góp vào thành công chung của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Tạp chí được các nhà khoa học, bạn đọc tin cậy, đánh giá cao về chất lượng, uy tín khoa học; được Hội đồng Giáo sư Nhà nước phê duyệt trong Danh mục các tạp chí khoa học được tính điểm cao nhất.

Thay mặt Đảng ủy, lãnh đạo Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, tôi xin ghi nhân, biểu dương và nhiệt liệt chúc mừng những thành tích, kết quả mà Tạp chí KHXH Việt Nam đã đạt được. Xin trân trọng cám ơn các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động, đội ngũ cộng tác viên của Tạp chí đã không quản ngại khó khăn, vất vả, phát huy truyền thống đoàn kết, trí tuệ, chung tay góp sức xây dựng Tạp chí được trưởng thành, lớn mạnh như ngày hôm nay.

Nhân dịp này, tôi cũng xin cảm ơn các bạn đọc, các cơ quan, tổ chức hữu quan trong nước và quốc tế đã luôn quan tâm, hỗ trợ, đồng hành cùng Tạp chí KHXH Việt Nam, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn và mong muốn tiếp tục nhận được nhiều hơn nữa sự quan tâm, giúp đỡ, phối hợp hiệu quả của các đồng chí trong thời gian tới.

2. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của Tạp chí còn gặp một số khó khăn, vướng mắc và có những hạn chế nhất định: Số lượng, chất lượng bài công bố chưa thật tương xứng với tiềm năng và nhu cầu; đội ngũ biên tập viên còn mỏng, chất lượng chưa đồng đều, có hiện tượng “hụt hẫng” thế hệ; cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động có nhiều khó khăn; chưa xây dựng được các hạ tầng số như phần mềm gửi nhận bài trực tuyến, việc phát triển tạp chí Điện tử còn chậm… Đề nghị các đồng chí nhận diện đầy đủ, rõ ràng những khó khăn, thách thức, những hạn chế, yếu kém; làm rõ nguyên nhân và có giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

 

3. Kết quả đạt được qua chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển rất đáng tự hào, nhưng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra cho thời gian tới cũng hết sức nặng nề. Tôi đồng ý với mục tiêu phấn đấu mà Tạp chí đã xác định: “Tạo lập vị thế của một tạp chí KHXH và nhân văn hàng đầu của quốc gia, trở thành diễn đàn khoa học liên ngành, đa ngành tin cậy của giới nghiên cứu khoa học xã hội trong và ngoài nước”. Để đạt được mục tiêu đã xác định, với phương châm hành động của Viện Hàn lâm KHXHVN “Đoàn kết – Kỷ cương – Trách nhiệm – Đổi mới – Phát triển”, tôi đề nghị cấp ủy, lãnh đạo, viên chức, người lao động Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam tập trung thực hiện tốt một số điểm sau:

Một là, tiếp tục nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn về vị trí, vai trò, thế mạnh của Tạp chí trong xã hội và Viện Hàn lâm; những thời cơ và thách thức trong giai đoạn phát triển mới để tiếp tục nỗ lực, cố gắng vượt qua khó khăn, thử thách; nắm bắt cơ hội; mạnh dạn đổi mới để phát triển năng động hơn; phát huy truyền thống, tinh thần đoàn kết, trí tuệ tập thể để tạo sức mạnh chung, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị, chuyên môn được giao.

(Khó khăn: (i) văn hóa đọc suy giảm, ít đọc những cái nghiêm túc, hay đọc những tin tức, giải trí, câu khách; (ii) Tạp chí nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu là công việc cực nhọc, nếu như không muốn nói là khổ sai); (iii) Chi phí in, phát hành ngày càng tăng, trong khi nguồn kinh phí Viện HL cấp rất hạn chế, nhà đông con, chia phần khó, đc ít.

Thuận lợi: (i) Đến nay là Tạp chí duy nhất của Viện HL; (ii) Đội ngũ các nhà khoa học hùng hậu; nhiều công trình nghiên cứu các cấp).

Hai là, chú trọng nâng cao chất lượng công tác xuất bản, phát hành; tạo chuyển biến mạnh trong chất lượng các bài công bố (chú trọng đặt hàng các bài “đinh”, nghiên cứu các vấn đề mới, khó của các lĩnh vực khoa học xã hội), gắn kết chặt chẽ với công tác nghiên cứu, tư vấn chính sách, kịp thời cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn giúp Đảng, Nhà nước trong hoạch định chính sách, nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh tế, quốc tế ngày càng sâu, rộng, tác động mạnh mẽ của cuộc CMCN 4.0 hiện nay.

Ba là, chú trọng đổi mới về hình thức, đẩy mạnh cải tiến về cấu trúc các phần bài viết, thể thức trình bày theo chuẩn quốc tế; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức và hoạt động của Tạp chí, đẩy mạnh chuyển đổi số, phấn đấu đạt các tiêu Chuẩn quốc tế thuộc danh mục các tạp chí khoa học uy tín hàng đầu trong khu vực và thế giới như SCOPUS; trước mắt phấn đấu tham gia chỉ số trích dẫn ASEAN (ACI) trước năm 2030.

Bốn là, sớm xây dựng và phát triển tạp chí KHXH Việt Nam điện tử. Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, việc xây dựng, vận hành Tạp chí điện tử là xu hướng tất yếu. (Biểu dương, sau Hội nghị với các tạp chí nhân ngày Báo chí cách mạng Việt Nam vào tháng Sáu vừa rồi, sau khi chỉ đạo xây dựng Đề án Tạp chí Khoa học xã hội điện tử, Tạp chí đã xây dựng Đề án. Hình dung mới là phiên bản điện tử của Tạp chí in, và ứng dụng CNTT để phục vụ cho việc nhận bài, biên tập...). Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ công tin trong mọi hoạt động: gửi nhận bài viết, biên tập, quản lý bài viết, phát hành và liên kết xuất bản... Tạp chí phải là tấm gương, mở đường cho các tạp chí chuyên ngành của các Viện nghiên cứu khác.

Năm là, tăng cường đào tạo, phát triển đội ngũ nghiên cứu, biên tập viên của Tạp chí có trình độ chuyên môn cao, tâm huyết với nghề, có phẩm chất đạo đức tốt. Chú trọng đào tạo, xây dựng đội ngũ biên tập viên chuyên sâu, chất lượng cao đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới. Tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là đội ngũ trẻ, các lớp kế cận thông qua các chương trình đào tạo trong và ngoài nước, qua quá trình tự đào tạo. Chú trọng phát triển đội ngũ cộng tác viên là các nhà khoa học trong và ngoài Viện HL.

Sáu là, tăng cường kỷ luật hành chính, chú trọng hoàn thiện các quy chế, quy trình nội bộ của Tạp chí; chấp hành nghiêm các quy định, nội quy, quy chế làm việc của Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam và của đơn vị; phát huy hơn nữa tính chủ động, sáng tạo, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Tiếp tục tăng cường đoàn kết nhất trí; xây dựng môi trường làm việc dân chủ, học thuật liêm chính. Mỗi viên chức, người lao động của Tạp chí cần nêu cao hơn nữa tinh thần đoàn kết vì mục tiêu phát triển của Tạp chí. Cấp ủy, lãnh đạo Tạp chí, nhất là người đứng đầu cần điều hành công việc khoa học, dân chủ, minh bạch, khách quan, công bằng, tất cả vì mục tiêu chung.

Thưa các đồng chí, các quý vị đại biểu, khách quý,

Kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam là dịp để chúng ta cùng nhau ôn lại những truyền thống vẻ vang, quý báu của Tạp chí, đồng thời còn là dịp để trao đổi, thảo luận, xác định phương hướng, nhiệm vụ và các giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của Tạp chí. Phát huy truyền thống 40 năm xây dựng, trưởng thành, tôi tin tưởng rằng, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam sẽ tiếp tục đạt được nhiều thành công mới, có nhiều đóng góp thiết thực hơn nữa vào sự nghiệp phát triển của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và đất nước.

Một lần nữa, thay mặt Đảng ủy, Lãnh đạo Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, xin chúc tập thể cán bộ, viên chức, người lao động của Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam qua các thời kỳ, các đồng chí, các vị đại biểu sức khoẻ, hạnh phúc và thành công; chúc Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam sau tuổi 40 - độ tuổi vững vàng về vị thế, sáng suốt về trí tuệ, chín chắn về kinh nghiệm, bền bỉ về thể chất sẽ đạt nhiều thành tích nổi bật hơn nữa.

Xin trân trọng cảm ơn./.